Tijdens het weekend van 21 en 22 juni 2025 vond in Ardooie en Lichtervelde de 9e en tevens laatste editie van het 1000-soortenweekend plaats. Met maar liefst 1.548 unieke soorten planten en dieren werd het streefcijfer ruimschoots gehaald. Deze grootschalige natuurinventarisatie bracht een indrukwekkend beeld van de biodiversiteit in beide gemeenten en vormde het sluitstuk van een uniek negenjarig traject in het West-Vlaamse Hart.
Kracht van samenwerking en burgerwetenschap
Gedurende twee dagen gingen 80 waarnemers – van doorwinterde specialisten tot nieuwsgierige inwoners – in Ardooie en Lichtervelde op zoek naar alles wat vliegt, bloeit, zwemt of kruipt. Dankzij hun inzet kwamen 7.835 waarnemingen tot stand, goed voor een significante stijging op de database ‘waarnemingen.be’: +8,5% voor Ardooie en +13,4% voor Lichtervelde. De betrokkenheid van lokale natuurverenigingen (zoals Natuurpunt De Torenvalk), externe experts en het brede publiek was cruciaal voor dit succes. Bezoekers konden deelnemen aan 6 publieksactiviteiten, zoals een hommelsafari en een vroegochtendwandeling in de Huwynsbossen.
Opmerkelijke waarnemingen dit jaar waren o.a. de bleke esdoornstelmot, de bijenorchis, de muurhagedis, de zuidelijk stipspanner en het hamsteroortje. Er werd gezocht in zowel beschermde gebieden als privétuinen, waarbij telkens duidelijk werd hoe belangrijk structuurvariatie en natuurlijke hoekjes zijn voor soortenrijkdom.
Belangrijkste inzichten uit editie 9:
• Tuinen herbergen onverwacht veel biodiversiteit
• Rommelhoekjes draaien positief uit voor soorten
• Natuurgebieden zijn een belangrijke bron met een grote soortenrijkdom
• Samenwerking tussen terreinbeheerders, experts en burgers is essentieel
• De rol van technologie (zoals apps en waarnemingen.be) blijft groeien
• Het project stimuleert sensibilisering en lokale betrokkenheid
9 edities: een nalatenschap voor biodiversiteit
Het 1000-soortenweekend liep van 2017 tot 2025 in 17 gemeenten van het West-Vlaamse Hart. In die periode werden tienduizenden waarnemingen verzameld. Die leveren een eerste vergelijkende momentopname op van de biodiversiteit in deze regio. De grootste soortenrijkdom werd vastgesteld in 2019 (Wingene, Tielt, Ruiselede) met 1.703 soorten, gevolgd door 2025 (Ardooie & Lichtervelde) en 2020 (@home-editie wegens corona).
Jaar Gemeenten Soorten
2017 Meulebeke & Pittem 1.236
2018 Dentergem, Oostrozebeke, Wielsbeke 980
2019 Tielt, Ruiselede, Wingene 1.703
2020 @home 1.405
2021 Roeselare 1.332
2022 Hooglede & Staden 1.095
2023 Ledegem & Moorslede 1.124
2024 Ingelmunster & Izegem 1.352
2025 Ardooie & Lichtervelde 1.548
Deze reeks heeft aangetoond hoe belangrijk robuuste natuur, betrokken besturen en vrijwilligers zijn voor biodiversiteit. Tegelijk is duidelijk geworden dat ook in tuinen en kleine landschapselementen een schat aan leven te vinden is. De opgebouwde kennis en data vormen een stevige basis voor toekomstig beleid en beheer in de regio.
Fakkel doorgegeven aan de Westhoek – zoektocht krijgt vervolg
Hoewel het 1000-soortenweekend in het West-Vlaamse Hart met deze editie wordt afgerond, leeft de traditie voort. Regionaal Landschap Westhoek vzw neemt de fakkel over en organiseert de komende jaren in het kader van het Interreg-Project Clim@Monts een 1000-soortenweekend. Volgend jaar vindt dit plaats op 20 en 21 juni in Heuvelland, Ieper en Poperinge. De soortenjacht in het West-Vlaamse Hart wordt evenwel niet definitief opgeborgen. De zoektocht naar biodiversiteit krijgt een nieuw jasje: meer thematisch, toegespitst op specifieke locaties zoals gecontroleerde overstromingsgebieden, en via herhaalde monitoring verspreid over meerdere jaren. Zo blijft ook in het West-Vlaamse Hart de aandacht voor biodiversiteit levend én wetenschappelijk onderbouwd.